Bu ay sonunda Meclis'e sunulacak torba kanun tasarısı içerisinde çalışanları yakından ilgilendiren iki konu söz konusu. Bunlardan ilki esnafa prim affı. SGK'ya şu an itibarıyla prim borcu bulunan yaklaşık 1,5 milyon 4/B'li var. SGK'da kayıtlı yaklaşık 2,9 milyon esnaftan yarısının SGK'ya prim borcu olması, SGK'yı bu konuda çalışma yapmaya itti. Bu kapsamda 1,5 milyon esnafın kuruma yaklaşık 22 milyar TL prim borcu bulunuyor. Torba kanunda yasalaşması beklenen düzenlemeye göre 12 ay ve üzerinde prim borcu bulunan 4/B'lilere 3aylık bir süre tanınacak.
36 ay taksit imkanı
Bu süre içerisinde eğer sigortalı borçlu olduğu dönemlere ait primleri ödemezse, bu dönemler kişinin sigortalılığından silinecek ve dolayısıyla bu döneme ait sigorta prim borçları da silinmiş olacak. Bu süre içerisinde prim borcunu ödemek isteyenlere 36 ay taksit imkanı sağlanacak. Sigortalılık süresi silinenlerden daha sonra eline para geçenler bu süreleri borçlanabilecekler.
Patronlar da 4A'dan
Emeklilik şartları bakımından her iki sigortalılık halinin çakışması durumunda 1 Mart 2011'e göre önce, ilk sigortalılık geçerli oluyordu. Yani kişi aynı anda hem 4/A'lı, hem 4/B'li olarak sigorta kapsamında ise daha önce başlayan sigortalılık türü geçerli oluyordu. Fakat artık son 7 yıla bakılıyor ve hangisi daha fazlaysa çalışan o kategoriden emekli oluyor. Düzenleme sonrası 4 yıldır aynı anda 4/A'ya tabi sigortalı olarak çalışan bir esnafın, 4/B'li olarak geçirdiği süreler iptal edilince 4/A'lı olarak emekli olma şansı doğabilecek. Dolayısıyla prim borcu ve sigortalılık süresi silinen esnafın 4/A'lı sigortalılığı etkin hale gelerek, daha iyi koşullarla emekli olabilecek.
Tamamını ödemeyen ne yapacak?
4/B'li olarak prim borcu bulunan ve para denkleştiremediği için prim borçlarını ödeyemeyenler için de bir kolaylık söz konusu. Bu durumda olanlar sigortalılık sürelerinin tamamını ödemek zorunda değiller. Emekliliklerine yetecek kadar günü borçlanıp primlerini ödeyerek emeklilik hakkına kavuşabilecek. İhtiyacı olmayan süreleri borçlanmayacak olan kişinin bu süreleri kendi sigortalılığından silinecek.
İşsizlik maaşındaki iade süresi 4 aya indirilecek
Torba kanuna giren çalışma hayatı ile ilgili bir diğer düzenleme işe iade davası açan ve bu davayı kazanan kişilerin aldığı işsizlik parasının iadesi ile ilgili. Mevcut düzenlemeye göre, işe iade davası açan ve bu davayı kazanan kişi, işsiz kaldığı ve davanın sürdüğü süre zarfında aldığı işsizlik parasının tamamını Türkiye İş ve İşçi Bulma Kurumu'na iade ediyor. Torba kanun yasalaştığında işe iade davasını kazanan ve işe iade edilen kişinin İŞKUR'a yalnızca 4 aylık işsizlik parasını iade etmesi getirilecek.
Test yaptırmayanlara prim ödeme kolaylığı
Gelir testi yaptırması gerekirken yaptırmayan kişiler, SGK tarafından re'sen sigortalı yapılıyor. Bu kişilere 2014'ün ilk altı ayı için her ay 257 lira 40 kuruş borç çıkıyor. Torba kanunun yasalaşmasıyla birlikte bu durumdaki 3 milyon kişiye gelir testi yaptırması için 3 ay süre verilecek. Bu sürede test yaptıran kişinin tespit edilen geliri üzerinden geriye dönük olarak prim borcu yeniden hesaplanacak. Örneğin aylık geliri 1.000 TL olan kişiye bu gelir seviyesi üzerinden geçmişte ödemesi gereken primler hesaplanarak bir borç çıkarılacak. Geliri üzerinden hesaplanan borca faiz ve gecikme zammı uygulanmadan 12 taksit imkanı sağlanacak. Gelir testi yaptırması gerektiği halde yaptırmayanlara sağlanan bu kolaylık ne yazık ki, gelir testi yaptıran ve ödemesi gereken prim belirlenen ancak bu primi ödeyemeyenlere yok.
